Empatinin Ne Olduğunu Bilirler
Empati, sempatiden farklı bir psikolojik durumdur. Sempati, sadece başka birine “yazık” demekken, empati daha derindir. Empati, bir kişinin başka birinin duygusal durumunu anlaması ve acılarına ortak olma arzusuna dayanır. Empatinin tezahürü, örneğin, başka birinin yaklaşan bir konuşmadan önce yaşadığı endişeyi hissedebilmek ve bu endişeyi paylaşmaktır. Duygusal olarak gelişmiş bir kişi, empatiyi derinlemesine anlar.-
Empati Türlerini Ayırt Ederler
İki tür empati vardır. Birincisi, duygusal empati. Beynin limbik sisteminin derinliklerine yerleşmiş olan bu empati, doğuştan gelen ve bilinçli farkındalıktan bağımsız bir "sıcak" empati türüdür. İkinci tür ise bilişsel empati, yani "yeni" empati türü, sadece insanlara özgüdür. Bu, bir kişinin başka birinin bakış açısını görmek için kasıtlı olarak başka bir yerden bakma yeteneğidir. Tam empatik tepki, hem duygusal hem de bilişsel empatiyi içerir ve duygusal zekası yüksek kişiler bunun farkındadır. -
Empatinin Sınırlarını Görürler
Tam empati her sorunun çözümü değildir. Yale Üniversitesi'nde psikoloji profesörü olan Paul Bloom, çok güçlü bir empati hissinin “sınırlı ve fanatik” olabileceğini savunur. Empatinin, dünya genelinde milyonlarca insanın hayatı yerine, yalnızca sıkışmış bir kız için daha fazla endişe yaratabileceğini ifade eder. Duygusal empatiyi ve duygusal olmayan rasyonel karar verme süreçlerini birbirinden ayırmak önemlidir. Duygusal zekası yüksek kişiler, empati sınırlarını hisseder ve bu sınırları gerektiği gibi kullanırlar. -
Duyguların Önemini Tanırlar
Eski inanç sistemlerinde duygular, genellikle olumsuz bir şekilde ele alınırdı. Örneğin, Stoacılar "tutkuları" aşırı bir hedonizm olarak görmüş ve mutsuzluğun kaynağını burada aramışlardır. Ancak günümüzde psikoloji ve sinirbilim, duyguların insan vücudunun işleyişinin ayrılmaz bir parçası olduğunu kanıtlamıştır. Ciddi akıl yürütme ve karar verme bile, duygusal etkilere dayanır. -
Duyguların Nedenini Görebilirler
Duygularımızın amacı nedir? Psikolog ve bilim insanı Nico Freud, “Duygular, eylem için vardır” der. Dış dünyaya yönelik eylemlerimiz, çeşitli iç duygusal deneyimlerle şekillenir. "Duygu" kelimesi, Latince "hareket" anlamına gelen "emovere" kelimesinden türetilmiştir. Yüksek duygusal zekaya sahip bir kişi, davranışlarının duygusal bir durumun etkisi altında değiştiğini fark eder. Dahası, diğer insanların davranışlarındaki duygusal değişimleri de fark edebilir. -
Duyguların Gölgelerini Hissederler
Duygular sadece “neşe” ve “üzüntü” gibi temel kategorilerle sınırlı değildir. Yüksek duygusal zekaya sahip bir kişi, çeşitli duygusal durumların ince çizgilerini fark edebilir. Bu kişiler, belirli bir durumun belirli bir duyguyu tetiklediğini ve her bireyin tepkisinin farklı olduğunu anlarlar. -
Duyguların Gelecekteki Davranışlar Üzerindeki Etkisini Tahmin Edebilirler
Günlük yaşamda, birçok eylem geleceği tahmin etmeye yönelik yapılır. İnsanlar çözüm planları kurar, tepkileri bekler ve finansal işlemlerde riskleri minimize etmeye çalışır. Düşük EQ seviyesine sahip kişiler, duyguların gelecekteki etkilerini göz ardı edebilirler, bu da onları yanlış kararlar almaya yönlendirebilir. Yüksek EQ seviyesine sahip kişiler ise, duyguların gelecekteki kararları ve davranışları nasıl etkileyebileceğini bildiklerinden daha iyi planlama yapabilirler. -
Duygularının Nedenlerini Anlayabilir ve Belirleyebilirler
Bir duygusal deneyimin nedenleri iki kategoriden birine girer: rastgele ve integral. Rastgele duygular, bir durumda ortaya çıkan bir hissin başka bir durumu etkileyerek yayılmasıdır. Örneğin, başarısız bir atölye sonrası öfkenin eve gelirken diğer bir durumu etkilemesi gibi. İntegral duygular ise, belirli bir durumda ortaya çıkan ve yalnızca o durumla ilişkili olan duygulardır. Yüksek EQ seviyesine sahip kişiler, bir duygunun rastlantısal mı yoksa özel bir durumun sonucu mu olduğunu kolayca fark edebilirler ve buna göre davranışlarını düzenleyebilirler
0 Comments: